Lagavulin đã từng là “cái bóng” của Laphroaig
Lagavulin được thành lập từ năm 1816 trên bờ Nam của Islay, còn được gọi là khu vực ‘Kildalton’. Nhà máy chưng cất Lagavulin được xây dựng sau 2 người “hàng xóm” Laphroaig và Ardbeg chỉ 1 năm. Gần 1 thế kỷ sau đó, nhà máy chưng cất Malt Mill đã được xây dựng ngay trên nền đất thuộc Lagavulin .
Người sáng lập của Lagavulin, John Johnston là một loại doanh nhân; chưa đầy một thập kỷ sau khi xây dựng Lagavulin, ông cũng đã mua nhà máy chưng cất Ardmore gần đó (không phải nhà máy Ardmore vùng Speyside). Ardmore ngừng sản xuất vào năm 1835 sau khi sát nhập với Lagavulin.
Nhà máy chưng cất Lagavulin được John Crawford Graham mua lại vào năm 1852 và được bán lại James Logan Mackie & Co. vào năm 1867. Năm 1878 James Logan Mackie đã bổ nhiệm cháu trai của mình, Peter Mackie, làm việc tại nhà máy. Peter sau này đã trở thành chủ sở hữu và trực tiếp tiếp quản Lagavulin sau khi James Logan qua đời vào năm 1889. Peter đã lãng phí chút ít thời gian, tuy vậy ông vẫn có thể tung ra sản phẩm mới, rượu whisky blend ‘White Horse’ dành cho thị trường nước ngoài chỉ một năm sau đó. Không may thay, mãi đến năm 1901, Lagavulin mới có thể xuất khẩu những sản phẩm này.
Loại whisky blend ‘White Horse’ (với thành phần chủ đạo là whisky single malt của chính Lagavulin) chính là thành công lớn và cũng là duy nhất của Peter Mackie.
Dù có đem lại thành công cho nhà máy, Peter cũng đã gây ra một số xáo trộn đối với nhà máy, đáng kể nhất có thể kể đến việc xây dựng nhà máy chưng cất Malt Mill vào năm 1908, một cách bất chấp. Lý do cho điều này là bởi một sự thay đổi trong chính sách tại nhà máy chưng cất Laphroaig gần đó. Trong nhiều thập kỷ (kể từ năm 1847), Lagavulin đã đóng vai trò là một trong những đại lý cho Laphroaig, bán rượu whisky được sản xuất tại nhà máy này. Tuy nhiên, vào năm 1907, chủ sở hữu của Laphroaig đã quyết định rằng, họ đã sẵn sàng để “tự thân vận động”.
Những điều nói trên đã khiến ngài Mackie tỏ ra bất bình và đã có nhiều hành động mang tính trả đũa với Laphroaig. Điển hình, ông đã xây một con đập để ngăn việc cung cấp nước cho người hàng xóm, tất nhiên chính quyền đã yêu cầu ông dỡ bỏ. Ông cũng cố gắng thâu tóm lại Laphroaig nhưng không thành công, cuối cùng ông tìm cách để tạo ra loại whisky giống như họ. Dựa vào kinh nghiệm làm việc với Laphroaig và thuê lại thợ thủ công của chính họ, ông đã làm lại các nồi chưng cất giống hệt cho nhà máy mới xây của ông – Malt Mill. Thế nhưng, cuối cùng thì các bạn cũng đã biết, Laphroaig vẫn tiếp tục tồn tại và phát triển mạnh mẽ cùng thứ mạch nha có một không hai, còn Mackie thì quyết định hợp nhất Malt Mill và Lagavulin lại. Nếu bạn bước chân vào trung tâm đón tiếp khách du lịch của Lagavulin ngày nay, thì đó chính là nhà máy Malt Mill năm xưa.
Bỏ lại quá khứ và trở thành Lagavulin ngày nay
Sàn mạch nha hóa ngừng sản xuất vào năm 1974, kể từ đó Lagavulin mua mạch nha tại nhà máy Port Ellen gần đó. Lagavulin đã phải trải qua một thời kỳ khó khăn trong những năm 1980, khi mà tại thời điểm đó, nhà máy này duy trì hoạt động sản xuất chỉ 2 ngày một tuần. Trong khá nhiều năm, họ chỉ có duy nhất một sản phẩm, chính là Lagavulin 16. Mọi hoạt động trở nên khởi sắc hơn vào năm 1991, và cũng có lúc, số lượng những chai Lagavulin 16 năm tuổi dường như không đủ để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Ngày nay, vấn đề nguồn cung dường như đã được giải quyết cũng như số lượng các phiên bản khác whisky của nhà máy đã trở nên đa dạng hơn, từ loại năm 12 tuổi thông thường (đóng chai ở mức cask strength) cho đến loại 30 năm tuổi cực kỳ cao cấp. Dù vậy, đối với nhiều người, loại whisky 16 năm tuổi cũng như phiên bản ‘Distillers Edition‘ quen thuộc vẫn là 2 sự lựa chọn tốt nhất của nhà máy này.
Đánh giá Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020
Giới thiệu Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020
Tương tự như “Special Release” thì “Distiller’s Edition” là loạt sản phẩm ra mắt hàng năm được thực hiện bởi một số nhà máy dưới quyền sở hữu của Diageo, bao gồm Oban, Dalwhinnie, Glenkinchie, Caol Ila, Cragganmore, Talisker và Lagavulin. Về cơ bản, ý tưởng đằng sau của mỗi nhà máy là giống nhau: sử dụng single malt tiêu chuẩn của mình và hoàn thiện nó trong thời gian ngắn với một loại thùng sherry nào đó. Trong trường hợp của Lagavulin 2005 Distiller’s Edition Bot.2020 thì họ sẽ sử dụng chính bản 16 năm tuổi nổi tiếng của mình (vốn đã trưởng thành trong thùng Bourbon First Fill) sau đó trưởng thành thứ cấp rất ngắn trong thùng Sherry Butts Pedro Ximenez. Thay vì mang số năm tuổi theo cách truyền thống, thì Lagavulin quyết định đây là một chai NAS, đóng chai ở mức 43% và ghi chú về năm phát hành.
Ngoài lề: Chắc hẳn các bạn còn nhớ phương pháp Cask Finishing (thùng hoàn thiện) của nhà Balvenie, thì trưởng thành thứ cấp của Diageo cũng tương tự như vậy, nhưng thời gian ủ lần hai của rượu sẽ ngắn hơn rất nhiều.
Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020 Tasting Notes
Hương: Cũng tương tự như những người anh em của mình, Lagavulin 2005 Distiller Edition sở hữu lớp hương rất mạnh mẽ, nồng đượm thấm đậm không khí biển cả. Các loại rong biển, tảo biển, gỗ bạch đàn và i ốt hiện lên rất rõ rệt. Theo thời gian, khói than bùn và chocolate đen sẽ dần chiếm ưu thế. Vẫn là những nét Lagavulin rất cổ điển, dù có thể bạn đã rất quen, nhưng cũng không thể phủ nhận là chúng vẫn rất hấp dẫn.
Vị: Body ở mức trung bình, không quá dày, cũng không quá mỏng. Than bùn và chanh tỏ ra rất nổi bật, và nếu bạn ngậm chúng lâu hơn một chút, bạn sẽ tìm thấy những loại hoa quả khô, tinh dầu bạc hà và táo chín ở phía cuối. Không quá đặc sắc nhưng độc đáo và ngon miệng.
Hậu vị: Rất dài với khói lửa trại cùng các loại thảo mộc đắng. Cuối cùng là sự tương phản của cam quýt và i ốt rất thú vị.
Lagavulin 2005 Distillers Edition Bot.2020 tỏ ra khá an toàn và đoán trước được, nó không có sự khác biệt quá lớn với những đàn anh của mình. Không có bất ngờ nào, nhưng đó lại chính là sự nhất quán trong hương vị, mang đến sự thoải mái và nhẹ nhàng quen thuộc khi thưởng thức. Nếu bạn chưa thử những phiên bản trước đó, thì không nên bỏ qua Lagavulin 2005 Distillers Edition Bot.2020. Còn nếu bạn đã từng, thì nó không thú vị hơn, và không thực sự vượt trội, nhưng chắc chắn là một trong những phiên bản tốt nhất của loạt Distiller Edition này.
